Trong bối cảnh tài nguyên năng lượng ngày càng khan hiếm và chi phí điện năng liên tục tăng cao, việc tiết kiệm năng lượng trong các nhà máy không chỉ trở thành một yêu cầu cấp bách mà còn là xu thế tất yếu của ngành công nghiệp tại Việt Nam. Cùng với áp lực từ các tiêu chuẩn môi trường toàn cầu và yêu cầu của thị trường về các sản phẩm thân thiện với môi trường, các doanh nghiệp phải tìm cách tối ưu hóa hiệu quả sử dụng năng lượng để giảm chi phí vận hành, tăng tính cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững. Việc đầu tư vào các giải pháp tiết kiệm năng lượng không chỉ giúp các nhà máy cắt giảm chi phí mà còn góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững, đồng thời đáp ứng các quy định khắt khe về phát thải và bảo vệ môi trường. Chính vì vậy, tiết kiệm năng lượng đã trở thành xu hướng phát triển chung của các nhà máy và ngành công nghiệp tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Chứng Nhận LOTUS NC cho mục tiêu tiết kiệm năng lượng trong nhà máy
LOTUS NC là hệ thống tiêu chí công trình xanh cho công trình xây mới đầu tiên được phát triển dành riêng cho thị trường xây dựng tại Việt Nam, mang tính tự nguyện, được phát triển bởi Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC). Tại Việt Nam, VGBC đã thành lập Công ty TNHH Doanh nghiệp Xã hội Công trình xanh Việt Nam để thực hiện hoạt động đánh giá – chứng nhận dự án LOTUS và các chương trình đào tạo liên quan.
Được phát triển dựa trên nền tảng khoa học vật lý xây dựng đã được thiết lập và phù hợp với các điều kiện, khí hậu cũng như tuân thủ theo các Tiêu Chuẩn, Quy chuẩn Việt Nam, LOTUS NC cung cấp đánh giá toàn diện về hiệu quả môi trường của các tòa nhà và công trình. Hệ thống cung cấp một cách tiếp cận tích hợp để đánh giá các tòa nhà trong đó có mức tiêu thụ năng lượng, sử dụng nước và quản lý chất thải cũng như chất lượng môi trường trong nhà. Nó phục vụ như một hệ thống đánh giá khách quan mà bất kỳ bên liên quan nào trong quá trình xây dựng – nhà phát triển, nhà thiết kế, nhà thầu và chủ sở hữu đều có thể sử dụng – cho nhiều mục đích khác nhau.
Tính đến năm 2024, đã có tổng cộng 12 nhà máy tại Việt Nam đạt được chứng nhận LOTUS, trong đó 11 nhà máy đã chính thức được công nhận. Việc tính toán tiết kiệm năng lượng trong các nhà máy này được thực hiện thông qua mô phỏng dựa trên mô hình cơ sở được quy định bởi VGBC và mô hình thiết kế thực tế của từng dự án. Bài viết này cung cấp các dữ liệu chi tiết liên quan đến hiệu quả tiết kiệm năng lượng trong thiết kế và thi công nhà máy theo các tiêu chí của LOTUS NC phiên bản V2 và V3.
Hình 1. Phần trăm tiết kiệm năng lượng theo tín chỉ E-2 của các dự án nhà máy xây mới theo chứng nhận LOTUS NC
Từ đồ thị Hình 1, chúng tôi thấy rằng mức tiết kiệm năng lượng của một số nhà máy đạt mức cao nhất lên đến 62%, trong khi mức thấp nhất là 20%, và cả hai đều thuộc về các dự án hướng tới chứng nhận LOTUS NC V2. Ngược lại, các dự án nhà máy theo hướng chứng nhận LOTUS NC V3 cho thấy mức tiết kiệm năng lượng thấp hơn, với mức tối đa đạt 48% và mức tối thiểu là 21%.
Khi tính toán trung bình, các dự án nhà máy theo LOTUS NC V2 đạt mức tiết kiệm năng lượng trung bình là 39% (tương đương 11 điểm), trong khi các dự án theo LOTUS NC V3 đạt mức tiết kiệm trung bình là 35% (tương đương 10 điểm). Tổng thể, mức tiết kiệm năng lượng trung bình cho tất cả các dự án nhà máy đã đạt chứng nhận LOTUS là 38%.
Đặc biệt, khi xem xét theo điểm tín chỉ, có 3 dự án, chiếm 27,3% tổng số dự án, đã vượt qua mức điểm tối đa. Điều này cho thấy, với mức tiết kiệm năng lượng 35% (10 điểm) theo LOTUS NC V3, khả năng đạt mức tiết kiệm tối đa 45% (14 điểm) cho các dự án nhà máy là hoàn toàn khả thi thông qua việc áp dụng các giải pháp năng lượng tái tạo như hệ thống điện mặt trời áp mái. Đây không chỉ là xu hướng năng lượng bền vững cho các công trình xanh mà còn là định hướng phát triển quan trọng cho các nhà máy xanh trong tương lai.
Chứng Nhận LOTUS NC cho mục tiêu tiết kiệm nước trong nhà máy
Hình 2. Biểu đồ tiết kiệm nước trong nhà theo tín chỉ W-1 của các dự án nhà máy đã lấy chứng nhận LOTUS NC
Hình 2 minh họa biểu đồ về mức tiết kiệm nước của các nhà máy, cho thấy rằng một số dự án đạt được hiệu quả tiết kiệm nước ấn tượng, với mức cao nhất là 50%, trong khi mức thấp nhất đạt 40%. Các mốc này được thiết lập cho các dự án áp dụng tiêu chuẩn LOTUS NC V2. Đối với các dự án nhà máy áp dụng tiêu chuẩn LOTUS NC V3, mức tiết kiệm nước cũng đạt đến 49% ở mức tối đa và 40% ở mức tối thiểu, tương tự như các giá trị đạt được trong phiên bản LOTUS NC V2.
Khi tính toán trung bình, các dự án áp dụng LOTUS NC V2 đạt mức tiết kiệm nước 43% (tương đương 5 điểm), vượt qua yêu cầu tối đa là 40%. Trong khi đó, các dự án theo phiên bản hiện tại LOTUS NC V3 duy trì mức tiết kiệm nước ở 45% (tương đương 5 điểm), cũng là mức yêu cầu tối đa. Mức tiết kiệm nước trung bình 44% được ghi nhận cho tất cả các dự án nhà máy đã đạt chứng nhận LOTUS.
Với mức tiết kiệm nước trung bình đạt 44% theo cả LOTUS NC V2 và V3, tiềm năng đạt mức tiết kiệm tối đa 45% (5 điểm) là rất khả thi. Điều này đặc biệt đúng trong bối cảnh các dự án có khả năng tận dụng diện tích bề mặt đủ lớn để trữ nước mưa, nhất là ở những khu vực có khí hậu gió mùa với lượng mưa cao như Việt Nam. Đây không chỉ là xu hướng tiết kiệm nước phổ biến cho các công trình xanh mà còn là hướng phát triển quan trọng cho các nhà máy xanh, hướng tới mục tiêu cân bằng tiêu thụ nước ròng.
Kết luận từ những dữ liệu thống kê trên cho thấy hầu hết các nhà máy đều đạt được điểm số đáng kể về tiêu chí tiết kiệm năng lượng và nước theo LOTUS NC. Đây là những tiêu chí quan trọng, mang lại lợi ích bền vững to lớn cho các dự án và toàn ngành công nghiệp. Do đó, các nhà máy xanh đang trở thành động lực chính để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng không trong lĩnh vực xây dựng xanh tại Việt Nam.
Lời Kết:
Tiết kiệm năng lượng trong nhà máy không chỉ là một chuỗi các giải pháp kỹ thuật tích hợp mà còn là một chuỗi các chiến lược phát triển bền vững, đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng nền kinh tế và công nghiệp xanh tại Việt Nam. Việc áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả sản xuất, mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về phát triển bền vững. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu và trước những thách thức về biến đổi khí hậu, việc hướng tới sự phát triển xanh thông qua tiết kiệm năng lượng trong các nhà máy không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là trách nhiệm xã hội của mỗi doanh nghiệp, góp phần tạo nên một nền công nghiệp bền vững và thịnh vượng cho Việt Nam.